Gdzie sie podzialo moje dziecinstwo, DDA(1)
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Gdzie się podziało moje
dzieciństwo
Redakcja Piotr Żak
Projekt okładki i opracowanie graficzne Maja Witecka
Korekta Joanna Kudła
Redakcja techniczna Adam Cedro
© Copyright by Charaktery Sp. z o.o.
Kielce 2003
ISBN 83 916092 4 3
Jest to piąta publikacja Wydawnictwa Charaktery
25 512 Kielce ul Warszawska 6
tel/faks (041)344 43 21
e mail: charaktery@charaktery.com.pl
Spis treści
Agnieszka Widera-Wysoczańska
Pijany dom czyli co dzieje się z dzieckiem alkoholika
Marzenna Kucińska
DDA czyli Dorosłe Dzieci Alkoholików
36. Kim są
37. Gdy rodzic pije
38. Dom bez ścian dzieci bez rodziców
39. Bohater maskotka niewidzialne dziecko
40. Zamrożeni ludzie
6 Dziecko w dżungli
41. Samotni z lęku
42. Pozwolić zagoić się ranie
Dariusz Doliński
Pokusa silniejsza niż rozum czyli dlaczego ludzie nie radzą sobie z nałogami
Alicja Senejko
Szczypta optymizmu czyli rożne wyjścia z sytuacji bez wyjścia
Zofia Milska-Wrzesińska
Sam sobie na przekór czyli dlaczego sobie szkodzimy
Wiktor Osiatyński
Silna wola i inne bajki czyli mity o piciu alkoholu
Leszek A.Kapler, Beata Krzak
Kwestionariusz Kontroli Zachowań
Przydatne adresy
Dom pijany czyli co dzieje się
z dzieckiem alkoholika
Agnieszka Widera-Wysoczańska
W latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych powoli stawało się jasne, że osoby
mieszkające z alkoholikiem zapadają na chorobę zwaną współuzależnieniem. W 1983 roku
w Stanach Zjednoczonych powstało Narodowe Stowarzyszenie Dzieci Alkoholików, którego
celem było i jest wskazywanie i uznanie ich problemów oraz potrzeb. Ponieważ większość
dzieci alkoholików zachowuje się w sposób społecznie akceptowany, ich problemy bywają
niezauważane i ignorowane, także przez nich samych. Na ogół wyglądają tak dobrze,
ubierają się tak elegancko i odnoszą takie sukcesy, iż nie wydaje się, aby potrzebowali
jakiejkolwiek pomocy. Skutecznie działa u nich przymus samodzielnego radzenia sobie
z różnymi sytuacjami życiowymi i lęk przed ujawnieniem własnych problemów. Tak
naprawdę żyją uwięzieni w dramatycznej przeszłości i, czując smutek, zadają sobie pytanie:
Co stało się z moim dzieciństwem?
Dorosłe Dziecko Alkoholika to człowiek pochodzący z rodziny, w której alkohol był
problemem centralnym. Zbyt zajęty w dzieciństwie walką o przetrwanie, w życiu dorosłym
ma poczucie, że nigdy nie był dzieckiem. Pijani rodzice wymagali od niego zaspokajania
potrzeb matki
;
ojca i rodzeństwa, dbania o nich i ochraniania ich. Gdy pijany rodzic tracił
nad sobą kontrolę, dziecko stawało się coraz bardziej odpowiedzialne za niego, za siebie
i sprawy domowe.
W takiej sytuacji niebezpiecznie jest czuć się dzieckiem. Aby się ochronić, dziecko
alkoholika buduje siłę pozwalającą zachowywać się jak dorosły. W jednej rodzinie ochrania
matkę bitą przez ojca, w innej wspiera rodzeństwo i pomaga mu przetrwać kolejną awanturę.
Tam, gdzie alkoholizm jest ukrywany, dziecko dba o rodzica, który całą noc wymiotuje, bo
znowu „zachorował na nerki”, lub psychicznie walczy z wulgarnym, agresywnym albo
ciągle nieobecnym rodzicem, nie odzywając się do niego bądź kłócąc się z nim. Dzieciństwo
mija na walce, ochranianiu i udawaniu.
Jak wygląda dom, w którym żyje aktywny alkoholik?
Coraz częściej dziecko zastanawia się, czy jego rodzice mają problemy z alkoholem,
i namawia ich do zaprzestania picia. Zdarza mu się nie spać w nocy, całymi dniami prze-
siadywać w zamkniętym pokoju, chce uciec z domu. Butelki z alkoholem znajduje
w różnych kątach mieszkania i w rozpaczy chowa je lub wylewa alkohol do zlewu. Rodzic
coraz częściej wraca pijany z przyjęcia albo ze spotkania z kolegami. Chodzi po mieszkaniu
rozebrany i niechlujny. Dziecko, czując wstyd i zakłopotanie, rezygnuje z zabawy na
podwórku lub zaproszenia znajomych do domu. Coraz częściej martwi się, że rodzice
rozwiodą się z powodu picia, a jednocześnie marzy, żeby pijany rodzic wyprowadził się albo
żeby dom był tak normalny, jak domy innych dzieci.
Życie rodzinne dziecka alkoholika jest niespójne, niestabilne, nieprzewidywalne: coś, co
jest prawdą jednego dnia, nie jest nią dnia następnego. Pijany rodzic obiecuje coś synowi czy
córce, a potem zupełnie o tym nie pamięta. Gdy jest trzeźwy, może być kochającym
rodzicem, gdy jest pijany - gwałtownym, brutalnym lub nieobecnym. Dziecko nigdy nie wie,
którą „osobę” spotka po powrocie ze szkoły.
Czy tym domem rządzą jakieś reguły?
Podstawowym celem życia takiej rodziny jest ukrycie, że przyczyną problemów są
alkohol i alkoholik, i wskazanie innego winnego. Jeden zestaw reguł, stworzony przez
rodziców, sprowadza się do: „Nie mów”, „Nie czuj”, „Nie ufaj”. Przeznaczony jest dla
dzieci i innych członków rodziny. Rodzice tworzą go po to, by osiągnąć dominującą
pozycję, wzbudzić lęk, wywołać poczucie winy i wstydu, by móc pić i utrzymać ten
dysfunkcyjny stan rzeczy. Drugą grupę reguł tworzy dziecko. Reaguje w ten sposób na
reguły matki i ojca. Jego zestaw sprowadza się mniej więcej do takich przekonań: „Jeżeli nie
będę mówił, nikt nie będzie wiedział, co czuję, i nie zostanę zraniony”, „Jeżeli nie będę
pytał, nie będę odrzucony”, „Jeżeli świetnie będę sobie radził sam, pozostawią mnie
w spokoju”, „Jeżeli będę niewidoczny, nic mi się nie stanie”, „Jeżeli będę uważny, nikt się
na mnie nie wścieknie”, „Gdy przestanę czuć, nie odczuję bólu”. Podstawowa zasada brzmi:
„Muszę zrobić wszystko, by być tak bezpiecznym, jak to tylko możliwe”. Jednak za to
bezpieczeństwo płaci się wielką cenę, i to przez całe życie.
Problemy Małego Dziecka Alkoholika (MDA)
Już w wieku przedszkolnym u dziecka z rodziny alkoholowej występują objawy, po
których można rozpoznać, że przeżywa ono kryzysy związane z sytuacją w domu.
Podświadome próby poradzenia sobie z brakiem rodzicielstwa i próby ochrony siebie
widoczne są w przyjmowanych przez dziecko rolach: bohatera, kozła ofiarnego, dziecka
niewidzialnego i maskotki. Jak na ironię, role te służą przeciwstawnym celom. Dają
narzędzia, dzięki którym dziecko może przetrwać alkoholizm rodzica, ale jednocześnie
[ Pobierz całość w formacie PDF ]